Pale Fale Caah Kan Zeizong
- By Chan Lian
- 18 June, 2016
- No Comments
Tu kum hringtu pale hna ni ah US minung zakhat ah 72% nih an pale upatnak pek an timh hna. Hringtu nule ni ahcun minung 81% nih nule upat an pek hna. Nule ni ah fale nih laksawng a cawkmi hi 10.43 billion man a si i pale ni i an hman tawnmi cu 8 billion hrawng si. A tlangpi in pale nih an hmuhmi laksawng hi dollar 42 man a si i nule hmuhmi cu dollar 63 a si. Chim duhmi cu pale ni nakin nule ni a sunlawi ter deuhmi kan rak tam. A hlei in thawngtha chimtu hna zong nih nule ni cu nule faknak, upat peknak le thazangpeknak ah an hman tawn i pale ni cu pale siknak, ralrinpeknak le nule sin i ngaihthiam halternak ah an hman theu. Chungkhar chanbaunak le buainak a um paoh ah pale kha mawh chiat colh, palh phawt colh kan hmang. Voi khat cu nule hna ni ah Washington, Spoken i a ummi nu a min Senora Dodd timi ai pum. Nule hna upat an pek hna lio ah a pa lawngte a mitthlam ah a cuang. Anih le a unau hna hi a nu nih tuan teah a thih tak hna caah ralkap pension a eimi a pa sinin a thangmi an si. A pa cu chungkhar caah a nun ai pe i Pathian bochan in innchungkhar a hruaimi a si. June thla a chuakmi a si caah a fanu te nih June thla a zarh thumnak 1910 ah a pa upat peknak cu a rak thawk. Kum 56 a rauh hnu 1966 ah June thla a zarh thum paoh cu vawlei kan pale hna nih an nun, an thazang le fimnak chungkhar le miphun ca i an pekmi theihhngalh pinak le upat peknak ni si ding in Lydon Johnson nih min a rak thut (Jerry Vines).
Hngakchia nu pakhat cu sianginn ah a sym nih bia a hal. Na pa nih an tuahpiakmi vialte lakah zeidah a thabik, a ti. Nute nihcun, ka nu a thitmi hi kai lawmbik, a ti. Chungkhar a kan thok pitu kan pale an si. Minung ah a kan semter tu kan pale an si. Kan thannak bawmtu kan pale an si. Lenglei vawlei ah a kan chuahpi tu kan pale an si. Midang sinah ralthatnak a kan petu kan pale an si. Sociologist Brad Wilcox nih hlathlainak a tuahmi ah US um Pathian a theimi pale hi fale caah caan tambik a pemi, an fale a kup a rekmi, thangthat le forhfial a hmang cemmi an si i fale cungah kutke a zo lo cem zong an si a ti. Fale hmai leiah sianginn an dih lai maw dih lo, sualnak an hrial kho lai maw lai lo, kum 18 hlan ah nau an poi lai maw lai timi cu atu lioah pale nih fale tha tein an umpi hna maw timi lawnglawng in chimchung khawh a si. Innchungkhar ah biahrang le kut le ke in a zuang hmasa lengmangmi hna hi nule deuh an si. Dawtnak cu an pek khawh hna nain fimchimh, cawnpiak lamhruaitu ahcun pale hi an hlawh a tling deuh. Nupi le nih upatmi pale cu fale nih an nawl an ngaih chinchin fawn hna (Paul Coughlin). Kum 4 kan si lioah ka pa nih zeipaoh a tuah khawh dih ti kan zumh. Kum 10 kan si ah ka pa nih thil tampi a theih tiah kan ruah. Kum 12 kan van in ka pa nih zeipaoh a theih dih tiah i bochan thlu awk si lo kan ti. Kum 14 kan van si in ka pa cu chan nih kal tak cang kan ti. Kum 21 ahcun ka pa hi zeihmanh a fiang loh kan ti. Kum 25 kan phak khin ka pa hi thil cu a theih dih lo nain a rak theihmi um ve kan van ti than. Ku 30-40 kan si cun ka pa nih zeitindah a ruah ve hna ti theih kan duh. Kum 50 kan si tikah ka pa kha a rak hman ko ee kan ti than. Kum 60 kan hun sicun ka pa he biaruahnak hei ngei kho than ning law ka va duh dah kan ti (Jim Perdue). Ka pa nih a ka chimh balmi bia pakhat cu, na cawnnak a san hmanhah na kum nih a phak hlan i theih khawh a silomi thil tam pi an um caah ralring tein bia chim ding a si, ti a si. A sunglawi ko mu, hringtu ka pa aw.
Pastor Jim nih pale a phunphun kan nei cio lai. A sunhlawi bikmi pale cu Pathian a theimi an si, a ti. Kan Bible kan zoh tikah chanchung ca siseh, kan fale chan tiangin siseh thluachuah a hmumi sinak lam cu Pathian i bochan, a riantuan hi a si zungzal. Bawipa a ṭihmi cu mi lunglawm an si, a nawl a ngaimi cu mi lunglawm an si. Rian na ṭuan tikah nangmah pawcawmnak khim na hmuh lai i na lung aa lawm lai i khua awng na pem lai. Na nupi cu na inn chungah a thei a ṭhami mitsur ruang bantuk a si lai, na fapale nih oliv thing tuaino bantukin na cabuai kha an kulh lai. Bawipa nawl a ngaimi cu hi bantukin thluachuahnak an hmu hrimhrim lai (Psalm 128). Kan fim thlu bal lai lo, kan thiam thlu bal lai lo. Kan fel thlu lai lo. Sihmanhsehlaw Pathian kan tihnak le a rian kan si khawh chung kan tuannak thawng thluachuah kan hmu lai. Moses a thih hnuin Israel mi hna Canaan ram a luhpitu Joshua nih Pathian thawnnak kha fiang tein a hmuh. Amor mi hna dohnak ah khuaingal a thlahpiak hna kha a theih. Cucaah Israel upa vialte hmaiah, “Kei le kan innchungkhar tu nihcun Bawipa kha kan biak ko lai,” tiah a ti (Joshua 24:15). Chungkhar pale a simi vialte nih kan chungkhar hruainak Pathian a pakhatnak i kan chiah cio dingah thazang la ti hna usih. Hringtu kan pale vialte, mah chungchuak a silomi fale caah pa dirhmun a dirmi kan pale vialte, khua le ram, khrihfabu caah pa dirhmun a kan dirpiakmi kan pale vialte nan sinah upat tihzahnak kan pek hna.
(Ka Pa Ni Uk Ngaihnak He, Chan Thawng Lian)
Leave a Reply